Các bước lập phương trình hóa học (các bước lập PTHH)

Ngay sau đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về Các bước lập phương trình hóa học (các bước lập PTHH) để hiểu rõ hơn về nội dung quan trọng này.

1. Các bước lập phương trình hoá học (PTHH)

Một phương trình hoá học được xem là cân bằng khi nó thoả mãn định luật bảo toàn khối lượng, tức là số nguyên tử của mỗi nguyên tố ở hai vế phương trình phải bằng nhau.

Để lập phương trình hoá học hay còn gọi là cân bằng số nguyên tử của các chất trong phản ứng, ta tiến hành theo 3 bước:

• Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng.

• Bước 2: Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố.

• Bước 3: Viết phương trình hoá học hoàn chỉnh.

* Lưu ý:

- Không được thay đổi chỉ số trong những công thức hoá học đã viết đúng. Ví dụ: không thay 5O₂ thành 10O.

- Nếu trong công thức hoá học có nhóm nguyên tử (ví dụ nhóm (OH), nhóm (SO₄), …) ta xem cả nhóm như một đơn vị để cân bằng.

2. Ví dụ lập phương trình hóa học (PTHH)

* Ví dụ: Lập phương trình hoá học và cho biết tỉ lệ số nguyên tử và số phân tử của các chất trong mỗi sơ đồ phản ứng sau:

a) Na + O₂ → Na₂O

b) Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ → NaOH + BaCO₃

c) Fe + O₂ → Fe₃O₄

* Lời giải:

a) Na + O₂ → Na₂O

• Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng:

Na + O₂ → Na₂O

• Bước 2: Làm chẵn số nguyên tử O vế phải bằng cách đặt hệ số 2 trước Na₂O.

Na + O₂ → 2Na₂O

Số nguyên tử Na vế trái và phải chưa bằng nhau, ta đặt hệ số 4 trước Na.

4Na + O₂ → 2Na₂O

• Bước 3: Viết phương trình hoá học hoàn chỉnh:

4Na + O₂ → 2Na₂O

Tỉ lệ: 4 nguyên tử Na : 1 phân tử O₂ : 2 phân tử Na₂O.

Hay cứ 4 nguyên tử Na tác dụng với 1 phân tử O₂ tạo ra 2 phân tử Na₂O.

b) Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ → NaOH + BaCO₃

•  Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng

Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ → NaOH + BaCO₃

• Bước 2: Số nhóm (OH) ở vế phải và vế trái chưa bằng nhau, ta đặt hệ số 2 trước NaOH.

Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ → 2NaOH + BaCO₃

• Bước 3: Viết phương trình hoá học hoàn chỉnh:

Na₂CO₃ + Ba(OH)₂ → 2NaOH + BaCO₃

Tỉ lệ: 1 phân tử Na₂CO₃ : 1 phân tử Ba(OH)₂ : 2 phân tử NaOH : 1 phân tử BaCO₃.

Hay cứ 1 phân tử Na₂CO₃ tác dụng với 1 phân tử Ba(OH)₂ tạo ra 2 phân tử NaOH và 1 phân tử BaCO₃.

c) Fe + O₂ → Fe₃O₄

• Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng:

Fe + O₂ → Fe₃O₄

• Bước 2: Số nguyên tử O ở vế phải và vế trái chưa bằng nhau, ta thêm hệ số 2 vào O₂:

Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

Số nguyên tử Fe ở vế trái và vế phải chưa bằng nhau, ta thêm hệ số 3 vào Fe:

3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

• Bước 3: Viết phương trình hoá học hoàn chỉnh:

3Fe + 2O₂ → Fe₃O₄

Tỉ lệ: 3 nguyên tử Fe : 2 phân tử O₂ : 1 phân tử Fe₃O₄.

Hay cứ 3 nguyên tử Fe tác dụng với 2 phân tử O₂ được 1 phân tử Fe₃O₄.