Lipit là gì? Chất béo là gì? Tính chất hóa học, Tính chất vật lý của chất béo và Ứng dụng - Hóa 12 bài 2

Bài viết về lipit sẽ giải đáp được các câu hỏi như: Lipit là gì? Chất béo là gì? Tính chất hóa học, Tính chất vật lý của chất béo và Ứng dụng.

• Bài tập cơ bản về Lipit và chất béo có lời giải - Hóa 12 bài 2

I. Lipit là gì

- Khái niệm: Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống, không hòa tan trong nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ không phân cực như: clorroform, xăng, dầu,...

II. Chất béo là gì?

1. Khái niệm chất béo

- Lipit báo gồm chất béo, sáp, steroit, photpholipit,...hầu hết chúng đều là các este phức tạp.

- Chất béo là trieste của glixerol với axit béo, gọi chung là triglixerit hay là triaxylglixerol.

- Axit béo là axit đơn chức có mạch cacbon dài, không phân nhánh.

- Các axit béo thường có trong chất béo là:

 axit stearic: CH₃[CH₂]₁₆COOH

 axit panmitic: CH₃[CH₂]₁₄COOH

 axit oleic: CH₃[CH₂]₇CH=CH[CH₂]₇COOH

- Công thức tổng quát của chất béo: 

 với R₁, R₂, R₃ là gốc hiđrocacbon, có thể giống nhau hoặc khác nhau.

- Công thức trung bình: 

2. Tính chất vật lý của chất béo

- Ở nhiệt độ thường, chất béo ở trạng thái lỏng hoặc rắn.

- Khi trong phân tử có gốc hiđrocacbon không no, ví dụ: (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅, chất béo ở trạng thái lỏng; khi trong phân tử có gốc hiđrocacbon no, ví dụ (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ chất béo ở trạng thái rắn.

- Mỡ động vật, dầu thực vật Không tan trong nước nhưng tan nhiều trong các dung môi hữu cơ như benzen, hexan, clorofom,... Khi cho vào nước, dầu hoặc mỡ đều nổi, chứng tỏ chúng nhẹ hơn nước.

3. Tính chất hóa học của chất béo

Về cấu tạo, chất béo là trieste nên có tính chất của este nói chung. Chúng tham gia các phản ứng sau:

- Phản ứng thủy phân: Môi trường axit → axit béo + glixerol

- Phản ứng thủy phân: Môi trường kiềm (còn gọi Phản ứng xà phòng hóa)

 Muối Na, K của axit béo làm xà phòng như C₁₇H₃₅COONa, C₁₇H₃₅COOK,...

- Phản ứng cộng H₂ của chất béo lỏng: