Bài 5 trang 12 SGK Hoá 12: Khái niệm Lipit, Tính chất hoá học, vật lí của chất béo

Bài 5 trang 12 SGK Hóa 12: Tổng số miligam KOH để trung hòa hết lượng axit tự do và xà phòng hóa hết lượng este trong 1 gam chất béo gọi là chỉ số xà phòng hóa của chất béo.

Tính chỉ số xà phòng hóa của mẫu chất béo có chỉ số axit bằng 7 chứa tristearoylglixerol còn lẫn một lượng axit stearic.

Giải bài 5 trang 12 SGK Hóa 12:

- Chỉ số axit của mẫu chất béo tristearoylglixerol trên là 7. Nghĩa là cần 7mg KOH (= 0,007g KOH) trung hòa axit tự do trong 1g chất béo.

⇒ n_KOH = 0,007/56 = 0,125.10^-3 mol

⇒ n_{axit stearic} = n_KOH = 0,125.10^-3 mol

(axit stearic: C₁₇H₃₅COOH) ⇒ m_{axit stearic} = 0,125.10^-3.284 = 35,5.10^-3g

⇒ Lượng tristearoylglixerol (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ có trong 1g chất béo là:

 1- 35,5.10^-3 = 0,9645 g

- Phương trình phản ứng:

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ + 3KOH → 3C₁₇H₃₅COOK + C₃H₅(OH)₃

⇒ n_KOH = 3.n_{(C17H35COO)3C3H5} = 3.1,0837.10^-3 = 3,2511.10^-3 mol

⇒ Số g KOH tham gia xà phòng hóa:

 m_KOH = 3,2511.10-³. 56 ≈ 182.10^-3g = 182mg

⇒ Chỉ số xà phòng hóa: 182 + 7 = 189.