Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện (I) vào hiệu điện thế (U) giữa 2 đầu dây dẫn - Vật lý 9 bài 1

Vậy cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn có tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó hay không? Chúng ta cùng tìm hiểu qua nội dung bài viết dưới đây.

I. Thí nghiệm về mối liên hệ giữa cường độ dòng điện và hiệu điện thế

- Đo cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn ứng với các hiệu điện thế khác nhau đặt vào 2 đầu dây dẫn theo thí nghiệm sgk.

* Câu C1 trang 4 SGK vật lý 9: Từ kết quả thí nghiệm, hãy cho biết khi thay đổi hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn, cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn có mối quan hệ như thế nào với hiệu điện thế.

° Lời giải câu C1 trang 4 SGK vật lý 9: 

- Kết quả thí nghiệm cho thấy khi tăng (hoặc giảm) hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cùng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần.

→ Kết luận: Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó.

II. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của Cường độ dòng điện vào Hiệu điện thế

* Câu C2 trang 5 SGK Vật lý 9: Dựa vào số liệu ở bảng 1 (SGK) mà em thu được từ thí nghiệm, hãy vẽ đường biểu diễn mối quan hệ giữa I và U, nhận xét xem nó có phải là đường thẳng đi qua gốc tọa độ hay không

* Lời giải câu C2 trang 5 SGK vật lý 9: 

- Đường biểu diễn mối quan hệ giữa I và U được thể hiện trong hình dưới. Đây là đường thẳng đi qua gốc tọa độ.

→ Kết luận: Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn là một đường thẳng đi qua gốc tọa độ (gốc tọa độ được chọn là điểm ứng với các giá trị U = 0 và I = 0).

- Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần.

- Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây đẫn đó. nên:

III. Bài tập vận dụng

* Câu C3 trang 5 SGK Vật lý 9: Từ đồ thị hình 1.2 SGK hãy xác định: Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn khi hiệu điện thế là 2,5V; 3,5V

- Xác định giá trị U, I ứng với một điểm M bất kì trên đồ thị đó.

° Lời giải câu C3 trang 5 SGK vật lý 9: 

+ Dựa vào đồ thị ta thấy:

- Khi U = 2,5V thì I = 0,5A.

- Khi U = 3,5V thì I = 0,7A.

+ Lấy một điểm M bất kì trên đồ thị.

- Từ M kẻ đường thẳng song song với trục hoành, cắt trục tung tại I₃ = 1,1A

- Từ M kẻ đường thẳng song song với trục tung, cắt trục hoành tại U₃ = 5,5V.

* Câu C4 trang 5 SGK Vật lý 9:  Trong bảng 2 có ghi một số giá trị của U và I đo được trong một thí nghiệmvới một dây dẫn. Em hãy dự đoán giá trị sẽ phải có trong các ô còn trống

° Lời giải câu C4 trang 5 SGK vật lý 9: 

- Vì U tăng bao nhiêu lần thì I tăng bấy nhiêu lần. Từ giá trị U ở lần đo 1 và 2 ta thấy U tăng 2,5/2 = 1,25 lần → I₂ = I₁ .1,25 = 0,125A.

- Tương tự cách làm như vậy cho các lần đo 3, 4 ,5 ta tìm được các giá còn thiếu là: 0,125A; 4,0V; 5,0V; 0,3A.

* Câu C5 trang 5 SGK Vật lý 9: Trả lời câu hỏi nêu ra ở đầu bài học SGK. Câu hỏi là: "Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn có tỉ lệ với hiệu điện thế đặt vào 2 đầu dây dẫn hay không?".

° Lời giải câu C5 trang 5 SGK vật lý 9: 

- Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó.