Tính chất vật lý, tính chất hóa học, cấu tạo phân tử của Axit Axetic CH3COOH và Ứng dụng - Hóa 9 bài 45

Nội dung bài viết này sẽ giúp các em biết tính chất vật lý, tính chất hóa học, cấu tạo phân tử axit axetic, cách điều chế và ứng dụng của axit axetic.

Công thức phân tử của axit axetic: C₂H₄O₂

Phân tử khối của axit axetic: 60

I. Tính chất vật lý của axit axetic (CH₃COOH)

- Axit axetic CH₃COOH là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.

- Dung dịch axit axetic nồng độ từ 2 – 5% dùng làm giấm ăn.

II. Cấu tạo phân tử của axit axetic (CH₃COOH)

- Axit axetic có công thức cấu tạo:- Chính nhóm –COOH (Cacboxyl) làm cho phân tử có tính axit.

III. Tính chất hóa học của axit axetic (CH₃COOH)

- Axit axetic là một axit yếu, yếu hơn các axit HCl, H₂SO₄, HNO₃, H₂SO₃ nhưng mạnh hơn axit cacbonic H₂CO₃. Axit axetic cũng có đầy đủ tính chất của một axit.

1. Dung dịch axit axetic làm quỳ tím đổi màu thành đỏ.

2. Axit axetic tác dụng với bazơ tạo thành muối và nước.

 CH₃COOH  +  NaOH  → H₂O  + CH₃COONa (Natri axetat)

3. Axit axetic tác dụng với oxit bazơ tạo thành muối và nước

 CH₃COOH  +  CaO  → H₂O + (CH₃COO)₂Ca.

4. Axit axetic tác dụng với kim loại (trước H) giải phóng H₂:

  2CH₃COOH  +  2Na → 2CH₃COONa  +  H₂↑

5. Axit axetic tác dụng với muối của axit yếu hơn.

  2CH₃COOH + CaCO₃  → (CH₃COO)₂Ca  +  CO₂  +  H₂O.

6. Axit axetic tác dụng với rượu tạo ra este và nước

 CH₃COOH  +  HO-C₂H₅  CH₃COOC₂H₅  +  H₂O  (xúc tác, H₂SO₄ và đun nóng)

- Este thu được là etylaxetat là chất lỏng, mùi thơm, ít tan trong nước, dùng làm dung môi trong công nghiệp.

- Axit axetic được dùng để điều chế dược phẩm, thuốc diệt cỏ, phẩm nhuộm, tơ sợi nhân tạo,...

7. Phản ứng cháy axit axetic

 CH₃COOH + 2O₂  2CO₂ + 2H₂O

IV. Ứng dụng của Axit Axetic

- Axit axetic được dùng để điều chế dược phẩm, thuốc diệt cỏ, phẩm nhuộm, tơ sợi nhân tạo,...

V. Điều chế axit axetic

Axit axetic được điều chế theo các phản ứng sau:

- Trong công nghiệp, đi từ butan C₄H₁₀:

 2C₄H₁₀  +  3O₂    4CH₃COOH  +  2H₂O

- Sản xuất giấm ăn, thường dùng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng.

 CH₃CH₂OH  + O₂   CH₃COOH  +  2H₂O

> Chú ý: Những hợp chất hữu cơ phân tử có chứa nhóm –COOH, có công thức chung là C_nH_2n+1COOH gọi là axitcacboxylic no đơn chức cũng có tính chất tương tự axit axetic.