Hàm số bậc nhất là gì? Tính chất của hàm số bậc nhất - Toán 9 bài 2

20:58:0410/10/2021

Bài toán sau sẽ được biểu diễn bằng một hàm số bậc nhất: Một ôtô chở khách đi từ bến xe Phía nam Hà Nội và Huế với vận tốc trung bình 50km/h. Hỏi sau thời gian t giờ xe ôtô đó cách trung tâm Hà Nội bao nhiêu kilômét? Biết rằng, bến xe Phía nam cách trung tâm Hà Nội 8km.

Vậy hàm số bậc nhất là gì? Tính chất của hàm số bậc nhất là gì? chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Khái niệm về hàm số bậc nhất

Hàm số bậc nhất là gì? Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức y = ax + b, trong đó a, b là những số cho trước và a ≠ 0.

* Ví dụ: y = -3x + 5; y = 2x - 3 là các hàm số bậc nhất.

> Chú ý: Khi b = 0, hàm số có dạng y = ax (đã học ở lớp 7).

* Câu hỏi 1 trang 46 SGK Toán 9 tập 1: Với bài toán ở trên, hãy điền vào chỗ trống (...) cho đúng:

Sau 1 giờ, ô tô đi được:...

Sau t giờ, ô tô đi được:...

Sau t giờ, ô tô cách trung tâm Hà Nội là: s =...

> Lời giải

Sau 1 giờ, ô tô đi được: 50 (km)

Sau t giờ, ô tô đi được: 50.t (km)

Sau t giờ, ô tô cách trung tâm Hà Nội là: s = 50.t – 8 (km).

* Câu hỏi 2 trang 47 SGK Toán 9 tập 1: Tính các giá trị tương ứng của s khi cho t lần lượt lấy các giá trị 1 giờ; 2 giờ; 3 giờ; 4 giờ;... rồi giải thích tại sao s là hàm số của t?

> Lời giải:

Với t = 1, ta có s = 50.t - 8 = 50.1-8 = 42 (km)

Với t = 2, ta có s = 50.t - 8 = 50.2-8 = 92 (km)

Với t = 3, ta có s = 50.t - 8 = 50.3-8 = 142 (km)

Với t = 4, ta có s = 50.t - 8 = 50.4-8 = 92 (km)

...

s là hàm số của t vì đại lượng s phụ thuộc vào đại lượng thay đổi t và với mỗi giá trị của t ta chỉ xác định được một giá trị s tương ứng.

2. Tính chất của hàm số bậc nhất

• Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau:

a) Đồng biến trên R khi a > 0.

b) Nghịch biến trên R khi a < 0. 

* Ví dụ:

Hàm số y = 5x - 2 có a = 5 > 0 nên hàm số đồng biến.

Hàm số y = -2x + 5 có a = -2 < 0 nên là hàm số nghịch biến.

* Câu hỏi 3 trang 47 SGK Toán 9 tập 1: Cho hàm số bậc nhất y = f(x) = 3x + 1.

Cho x hai giá trị bất kì x1, x2, sao cho x1 < x2. Hãy chứng minh f(x1) < f(x2) rồi rút ra kết luận hàm số đồng biến trên R.

> Lời giải:

- Do x1 < x2 nên x1 - x2 < 0

- Ta có: f(x1) = 3x1 + 1 và f(x2) = 3x2 + 1 nên

 f(x1) - f(x2) = (3x1 + 1) - (3x2 + 1) = 3(x1 - x2) < 0

 ⇔ f(x1) < f(x2)

Vậy x1 < x⇔ f(x1) < f(x2)

⇒ Hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R.

* Câu hỏi 4 trang 47 SGK Toán 9 tập 1: Cho ví dụ về hàm số bậc nhất trong các trường hợp sau:

a) Hàm số đồng biến;

b) Hàm số nghịch biến.

> Lời giải:

a) Hàm số đồng biến là y = 4x - 9

b) Hàm số nghịch biến là y = -x + 10

Trên đây KhoiA.Vn đã giới thiệu với các em về Hàm số bậc nhất là gì? Tính chất của hàm số bậc nhất. Hy vọng bài viết giúp các em hiểu rõ hơn. Nếu có câu hỏi hay góp ý các em hãy để lại bình luận dưới bài viết, chúc các em thành công.

Đánh giá & nhận xét

captcha
Bài viết khác