Bài tập về Natri hidroxit NaOH và Canxi hidroxit Ca(OH)2 - Hóa 9 bài 8

Natri hidroxit NaOH và Canxi hidroxit Ca(OH)₂ có một số dạng bài tập như: dạng lý thuyết về tính chất hóa học viết phương trình hóa học của phản ứng, nhận biết các chất bằng phương pháp hóa học; dạng phản ứng với oxit axit.

I. Bài tập Natri hidroxit NaOH

* Bài 1 trang 27 SGK Hóa 9: Có 3 lọ không nhãn, mỗi lọ đựng một chất rắn sau: NaOH, Ba(OH)₂, NaCl. Hãy trình bày cách nhận biết chất đựng trong mỗi lọ bằng phương pháp hóa học. Viết các phương trình hóa học nếu có.

> Lời giải:

Lấy mẫu thử từng chất và đánh số thứ tự. Hòa tan các mẫu thử vào H₂O rồi thử các dung dịch:

+ Dùng quỳ tím cho vào từng mẫu thử:

  - Mẫu nào làm quỳ tím hóa xanh đó là NaOH và Ba(OH)₂.

  - Còn lại là NaCl không có hiện tượng.

+ Cho H₂SO₄ vào các mẫu thử NaOH và Ba(OH)₂:

  - Mẫu nào có kết tủa trắng đó là sản phẩm của Ba(OH)2

    PTHH: Ba(OH)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ trắng + 2H₂O

  - Còn lại là NaOH.

* Bài 2 trang 27 SGK Hóa 9: Có những chất sau: Zn, Zn(OH)₂, NaOH, Fe(OH)₃, CuSO₄, NaCl, HCl. Hãy chọn những chất thích hợp điền vào sơ đồ phản ứng sau và lập phương trình hóa học.

a) ... → Fe₂O₃ + H₂O

b) H₂SO₄ + ... → Na₂SO₄ + H₂

c) H₂SO₄ + ... → ZnSO₄ + H₂O

d) NaOH + ... → NaCl + H₂O

e) ... + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O.

> Lời giải:

Các phương trình hóa học của phản ứng:

a) 2Fe(OH)₃ → Fe₂O₃ + 3H₂O

b) H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

c) H₂SO₄ + Zn(OH)₂ → ZnSO₄ + 2H₂O

d) NaOH + HCl → NaCl + H₂O

e) 2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O.

* Bài 3 trang 27 SGK Hóa 9: Dẫn từ từ 1,568 lít khí CO₂(đktc) vào một dung dịch có hòa tan 6,4g NaOH.

a) Chất nào đã lấy dư và dư là bao nhiêu (lít hoặc gam)?

b) Hãy xác định muối thu được sau phản ứng.

> Lời giải:

• Đối với bài toán khi cho CO₂ (hay SO₂) phản ứng bazơ kiềm như NaOH ta phải lập tỉ lệ mol của NaOH và CO₂ như sau:

Nếu T ≤ 1: Chỉ tạo muối NaHCO₃

Nếu 1 < T < 2: Tạo 2 muối NaHCO₃ và Na₂CO₃

Nếu T ≥ 2: Chỉ tạo muối Na₂CO₃

• Trở lại bài toán của chúng ta: theo bài ra, ta có:

- Số mol khí cacbonic: 

- Số mol natri hidroxit: 

Ta lập tỉ lệ mol: 

T > 2 nên muối sau phản ứng là Na₂CO₃; CO₂ phản ứng hết, NaOH dư. Mọi tính toán theo số mol của CO₂

- Phương trình hóa học của phản ứng :

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

Theo PTPƯ ta có:

n_{NaOH pư} = 2.n_CO2 = 2. 0,07 = 0,14 mol

⇒ n_{NaOH dư} = 0,16 - 0,14 = 0,02 mol

Khối lượng chất dư sau phản ứng:

 m_NaOH = 0,02.40 = 0,8g.

b)Theo PTPƯ ta có:

 n_Na2CO3 = n_CO2 = 0,07 mol

⇒ Khối lượng muối natri cacbonat tạo thành là:

 m _Na2CO3 = 0,07.106 = 7,42g.

II. Bài tập Canxit hidroxit Ca(OH)₂

* Bài 1 trang 30 SGK Hóa 9: Viết các phương trình hóa học thực hiện các chuyển đổi hóa học sau:

CaCO₃  CaO  Ca(OH)₂  CaCO₃

CaO  CaCl₂

Ca(OH)₂  Ca(NO₃)₂

> Lời giải:

Phương trình hóa học của các phản ứng:

(1) CaCO₃  CaO + CO₂

(2) CaO + H₂O → Ca(OH)₂

(3) Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

(4) CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

(5) Ca(OH)₂ + 2HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + 2H₂O

* Bài 2 trang 30 SGK Hóa 9: Có ba lọ không nhãn, mỗi lọ đựng một trong ba chất rắn màu trắng sau: CaCO₃, Ca(OH)₂, CaO. Hãy nhận biết chất đựng trong mỗi lọ bằng phương pháp hóa học. Viết phương trình hóa học.

> Lời giải:

Lấy mỗi chất rắn 1 ít làm mẫu thử và đánh số thứ tự, rồi cho ba chất rắn vào nước:

- Chất nào không tan trong nước đó là CaCO₃.

- Chất nào phản ứng với nước làm nóng ống nghiệm là CaO

 PTHH: CaO + H₂O → Ca(OH)₂

- Chất chỉ tan 1 phần tạo chất lỏng màu trắng và có 1 phần kết tủa lắng dưới đáy là Ca(OH)₂.