Bài tập Ôn tập Học kỳ 1 Hoá 9: Giải bài 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 trang 71, 72 SGK Hoá 9 bài 24

Nội dung bài viết này các em sẽ vận dụng kiến thức ôn tập ở trên để giải một số bài tập về hợp chất vô cơ và kim loại: Giải bài tập 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 trang 71, 72 SGK Hóa 9 bài 24, qua đó rèn luyện được kỹ năng giải bài tập đồng thời giúp ghi nhớ kiến thức lý thuyết tốt hơn.

» Lý thuyết Hoá 9 bài 24: Ôn tập Học kì I Tính của hợp chất vô cơ và của kim loại

* Bài 1 trang 71 SGK Hóa 9: Viết các phương trình hoa học biểu diễn các chuyển hóa sau đây:

> Lời giải bài 1 trang 71 SGK Hóa 9:

a) Các phương trình phản ứng

(1) Fe + 2FeCl₃ → 3FeCl₂

(2) 3Ba(OH)₂ + 2FeCl₃ → 3BaCl₂ + 2Fe(OH)₃↓

(3) 2Fe(OH)₃ + 3H₂SO₄   → Fe₂(SO₄)₃ + 6H₂O

(4) Fe₂(SO₄)₃ + 3BaCl₂ → 2FeCl₃ + 3BaSO₄↓

b) Các phương trình phản ứng

(1) 3NaOH + Fe(NO₃)₃ → 3NaNO₃ + Fe(OH)_3↓

(2) 2Fe(OH)₃  Fe₂O₃ + 3H₂O

(3) 2Al + Fe₂O₃ → Al₂O₃+2Fe

(4) Fe + 2HCl → FeCl₂ + H_2↑

(5) FeCl₂ + 2NaOH → 2NaCl + Fe(OH)₂

* Bài 2 trang 72 SGK Hóa 9: Cho 4 chất sau: Al, AlCl₃, Al(OH)₃, Al₂O₃. Hãy sắp xếp 4 chất này thành hai dãy biến hóa (mỗi dãy đều gồm 4 chất) và viết các PTHH tương ứng để thực hiện dãy biến hóa đó.

> Lời giải bài 2 trang 72 SGK Hóa 9:

Dãy biến hóa 1: Al → AlCl₃ → Al(OH)₃ → Al₂O₃

Dãy biến hóa 2: AlCl₃ → Al(OH)₃ → Al₂O₃ → Al

+ PTHH dãy biến hóa 1:

(1): 2Al  +  6HCl  →  2AlCl₃  + 3H₂

(2): AlCl₃ + 3NaOH →  Al(OH)₃ +  3NaCl

(3): 2Al(OH)₃    Al₂O₃   +   3H₂O

+ PTHH dãy biến hóa 2:

(1):  AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)₃ +  3NaCl

(2): 2Al(OH)₃    Al₂O₃  +  3H₂O

(3): 2Al₂O₃     4Al   +  3O₂

* Bài 3 trang 72 SGK Hóa 9: Có 3 kim loại là nhôm, bạc, sắt. Hãy nêu phương pháp hóa học để nhận biết từng kim loại. Các dụng cụ hóa chất coi như có đủ. Viết các phương trình hóa học để nhận biết.

> Lời giải bài 3 trang 72 SGK Hóa 9:

Các bước tiến hành: Lấy mỗi kim loại một ít làm mẫu thử

+ Cho các mẫu thử tác dụng với dung dịch NaOH

Mẫu thử nào có bọt khí bay ra là nhôm

 2Al + 2NaOH + 2H₂O →2NaAlO₂ + 3H₂↑

+ Hai mẫu thử còn lại cho tác dụng dd HCl

Mẫu nào có khí thoát ra là Fe, chất còn lại là Ag không phản ứng.

 Fe  + 2HCl  → FeCl₂  + H₂↑

* Bài 4 trang 72 SGK Hóa 9: Axit H₂SO₄ loãng phản ứng với tất cả các chất nào dưới đây?

A. Fecl₃, MgO, Cu, Ca(OH)₂;

B. NaOH, CuO, Ag, Zn;

C. Mg(OH)₂, CaO, K₂SO₃, NaCl;

D. Al, Al₂O₃, Fe(OH)₂, Bacl₂.

> Lời giải bài 4 trang 72 SGK Hóa 9:

- Đáp án: D. Al, Al₂O₃, Fe(OH)₂, Bacl₂

* Bài 5 trang 72 SGK Hóa 9: Dung dịch NaOH có phản ứng với tất cả các chất trong dãy chất nào sau đây?

A. FeCl₃, MgCl₂, CuO, HNO₃

B. H₂SO₄, SO₂, CO₂, FeCl₂

C. HNO₃, HCl, CuSO₄, KNO₃

D. Al, MgO, H₃PO₄, BaCl₂

> Lời giải bài 5 trang 72 SGK Hóa 9:

- Đáp án: B. H₂SO₄, SO₂, CO₂, FeCl₂

* Bài 6 trang 72 SGK Hóa 9: Sau khi làm thí nghiệm có những khí thải độc hại sau: HCl, H₂S, CO₂, SO₂. Có thể dùng chất nào sau đây để loại bỏ chúng là tốt nhất? Giải thích và viết các phương trình hóa học (nếu có)

A. Nước vôi trong;

B. Dung dịch HCl;

C. Dung dịch NaCl;

D. Nước;

> Lời giải bài 6 trang 72 SGK Hóa 9:

+ Chọn phương án: A. Nước vôi trong;

Nước vôi trong là tốt nhất vì nước vôi trong có phản ứng với tất cả các khí thải tạo thành chất kết tủa hoặc dung dịch.

+ Phương trình hoá học:

Ca(OH)₂ +SO₂ → CaSO₃↓+ H₂O

Ca(OH)₂ +CO₂ → CaCO₃↓ + H₂O

Ca(OH)₂ +H₂S → CaS + 2H₂O

Ca(OH)₂ + 2HCl → Cacl₂ + 2H₂O

> Chú ý: Trong các trường hợp loại bỏ khí thải độc hại, người ta thường dùng nước vôi trong dư nên với H₂S, CO₂, SO₂ phản ứng tạo muối trung hòa.

* Bài 7 trang 72 SGK Hóa 9: Bạc dạng bột có lẫn tạp chất đồng, nhôm. Bằng phương pháp hóa học, làm thế nào để thu được bạc tinh khiết? Các chất coi như đủ.

> Lời giải bài 7 trang 72 SGK Hóa 9:

+ Cho hỗn hợp tác dụng với dung dịch AgNO₃ (dư), đồng và nhôm sẽ phản ứng và tan vào dung dịch, kim loại thu được là bạc.

Al + 3AgNO₃ → Al(NO₃)₃ + 3Ag

Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag

+ Lọc chất rắn không tan: Ag (bạc tinh khiết)

* Bài 8 trang 72 SGK Hóa 9: Trong phòng thí nghiệm, người ta làm khô các khí ẩm bằng cách dẫn khí này qua các bình có đựng chất háo nước nhưng không có phản ứng với khí cần làm khô.

Có các chất khô sau: H₂SO₄ đặc, CaO. Dùng hóa chất nào nói trên để làm khô mỗi khí ẩm sau đây: Khí SO₂, khí O₂, Khí CO₂? Hãy giải thích sự lựa chọn đó.

> Lời giải bài 8 trang 72 SGK Hóa 9:

Lập bảng để thấy được chất nào có phản ứng với chất làm khô. Nếu có phản ứng thì không thể dùng làm khô được và ngược lại.

Kết luận: Có thể dùng H₂SO₄ đặc để  làm khô các khí ẩm: Khí SO₂, khí O₂, Khí CO₂ vì H₂SO₄ đặc có tính háo nước và không phản ứng với các khí này.

 Có thể dùng CaO khan để làm khô khí ẩm O₂ vì không phản ứng với oxi. Nhưng CaO khan không dùng để làm khô khí ẩm SO₂ và khí ẩm CO₂ vì CaO khan tác dụng với khí ẩm SO₂, CO₂. Có thể xảy ra các phản ứng sau:

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃↓ + H₂O

Hoặc CaO + SO₂ → CaSO₃

CO₂ + CaO → CaCO₃

* Bài 9 trang 72 SGK Hóa 9: Cho 10g dung dịch muối sắt clorua 32,5% tác dụng với dung dịch bạc nitơrat dư thì tạo thằn 8,61 gam kết tủa. Hãy tìm công thức hoá học của muối sắt đã dùng.

> Lời giải bài 9 trang 72 SGK Hóa 9:

Khối lượng muối sắt clorua trong 10g dung dịch nồng độ 32,5% là:

(10.32,5)/100 = 3,25g

Đặt x là hóa trị của sắt, vậy công thức tổng quát: FeCl_x

PTHH:          FeCl_x + xAgNO₃  → xAgCl + Fe(NO₃)_x

Theo PTHH:  (56 + x.35,5)g       x(108 +35,5)g

Theo đề bài:        3,25g                    8,61 g

Ta có phương trình:

(56+35,5x)/3,25 = 143,5x/8,61

Giải phương trình ta được x = 3.

Vậy công thức của muối sắt clorua là FeCl₃.

* Bài 10 trang 72 SGK Hóa 9: Cho Cho 1,96g bột sắt vào 100ml dung dịch CuSO₄ 10% có khối lượng riêng là 1,12g/ml

a) Viết PTHH

b) Xác định nồng độ mol của chất trong dung dịch khi phản ứng kết thúc. Giả thiết rằng thể tích của dung dịch sau phản ứng thay đổi không đáng kể.

> Lời giải bài 10 trang 72 SGK Hóa 9:

a) Phương trình phản ứng:

 Fe   +   CuSO₄ → FeSO₄  +  Cu

1(mol)   1mol      1mol     1mol

b) Số mol của Fe là:

 n_Fe =  1,96/56 = 0,035 (mol)

Khối lượng dung dịch CuSO₄ là:

 m_ddCuSO4 = V.D =  1,12.100 = 112 (g)

Khối lượng CuSO₄ có trong dung dịch là:

 m_CuSO4 = C%.m_dd/100 = 112.10/100 = 11,2 (g)

Suy ra số mol của CuSO₄ là:

 n_CuSO4 =  11,2/160 = 0,07 mol

Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu   (1)

Theo PTPƯ (1) ta có:

n_Fe = n_CuSO4 = 0,07 mol

Ta có tỉ lệ: 

⇒ Số mol của CuSO₄ dư

Vậy ta tính theo số mol của Fe.

C_M(CuSO4) = (0,07 – 0,035/100).1000 = 0,35 (M)

C_M(FeSO4) = (0,035/100).1000 = 0,35 (M)