Sau khi tìm hiểu về Sóng điện từ các em đã biết: Sóng điện từ là điện từ trường lan truyền trong không gian; Sóng điện từ là sóng ngang,...; Sóng điện từ lan truyền được trong chân không và trong các điện môi,...; Sóng vô tuyến và các sóng điện từ dùng trong thông tin có bước sóng từ vài mét đến vài kilomet, các sóng ngắn phản xạ tốt trên tầng điện li và trên mặt đất.
Nội dung bài viết này các em sẽ vận dụng kiến thức lý thuyết ở trên để giải một số bài tập Sóng điện từ: Giải bài tập 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 122 SGK Vật lí 12 bài 22, qua đó rèn luyện được kỹ năng giải bài tập đồng thời giúp ghi nhớ kiến thức lý thuyết tốt hơn.
• Lý thuyết Vật lí 12 Bài 22: Sóng điện từ
* Bài 1 trang 115 SGK Vật Lý 12: Sóng điện từ là gì? Nêu những đặc điểm của sóng điện từ.
> Lời giải:
• Sóng điện từ là điện từ trường lan truyền trong không gian.
• Đặc điểm của sóng điện từ:
- Sóng điện từ lan truyền được trong chân không với tốc độ bằng tốc độ ánh sáng trong chân không.
- Sóng điện từ lan truyền được trong các điện môi với tốc độ nhỏ hơn trong chân không và phụ thuộc vào hằng số điện môi.
- Sóng điện từ là sóng ngang: Vectơ cường độ điện trường và vectơ cảm ứng từ luôn vuông góc với nhau và vuông góc với phương truyền sóng, ba vectơ tạo thành một tam diện thuận.
- Dao động của điện trường và của từ trường tại một điểm luôn luôn đồng pha với nhau.
- Khi sóng điện từ gặp mặt phân cách giữa hai môi trường thì nó cũng bị phản xạ và khúc xạ như ánh sáng.
- Sóng điện từ mang năng lượng.
- Những sóng điện từ có bước sóng từ vài mét đến vài kilômét được dùng trong thông tin liên lạc vô tuyến nên được gọi là sóng vô tuyến (được chia ra thành: sóng cực ngắn, sóng ngắn, sóng trung và sóng dài).
* Bài 2 trang 115 SGK Vật Lý 12: Nêu những đặc điểm của sự truyền sóng vô tuyến trong khí quyển.
> Lời giải:
• Đặc điểm của sóng vô truyến: sóng cực ngắn, sóng ngắn, sóng trung và sóng dài trong khí quyển
- Sóng cực ngắn: Có bước sóng từ 1 - 10m, có năng lượng rất lớn, không bị tâng điện li hấp thụ hay phản xạ, xuyên qua tầng điện li vào vũ trụ và được ứng dụng trong thông tin vũ trụ.
- Sóng ngắn: Có bước sóng từ 10 - 100m, có năng lượng lớn, bị phản xạ nhiêu lần giữa tầng điện li và mặt đất và được dùng trong thông tin liên lạc trên mặt đất.
- Sóng trung: Có bước sóng từ 100 - 1000m, ban ngày bị tầng điện li hấp thụ mạnh nên không truyền đi xa được tuy nhiên ban đêm bị tầng điện li phản xạ nên truyền đi xa được, được dùng trong thông tin liên lạc vào ban đêm.
- Sóng dài: Có bước sóng lớn hơn 1000m, có năng lượng thấp, bị các vật trên mặt đất hấp thụ mạnh nhưng ít bị nước hấp thụ nên được dùng trong thông tin liên lạc dưới nước.
* Bài 3 trang 115 SGK Vật Lý 12: Hãy chọn câu đúng. Nhiều khi ngồi trong nhà không thể dùng được điện thoại di động vì không có sóng. Nhà đó chắc chắn phải là:
A. nhà sàn B. nhà lá
C. nhà gạch D. nhà bê tông
> Lời giải:
• Chọn đáp án: D. nhà bê tông
- Vì nhà bê tông kín phản xạ sóng điện từ
* Bài 4 trang 115 SGK Vật Lý 12: Sóng điện từ có tần số 12 MHz thuộc loại sóng nào dưới đây?
A. Sóng dài B. Sóng trung
C. Sóng ngắn D. Sóng cực ngắn
> Lời giải:
• Chọn đáp án: C. Sóng ngắn
- Vì ta có:
> Lưu ý: c - tốc độ ánh sáng trong chân không, c = 3.108 (m/s), 1MHz = 106Hz.
* Bài 5 trang 115 SGK Vật Lý 12: Trong các hình sau, hình nào diễn tả đúng phương và chiều của cường độ điện trường E, cảm ứng từ B và tốc độ truyền sóng V của một sóng điện từ?
A. Hình a B. Hình b
C. Hình c D. Hình d
> Lời giải:
• Chọn đáp án: C. Hình c
- Vì Vectơ cường độ điện trường và vectơ cảm ứng từ luôn vuông góc với nhau và vuông góc với phương truyền sóng, ba vectơ tạo thành một tam diện thuận.
* Bài 6 trang 115 SGK Vật Lý 12: Tính tần số của các sóng ngắn có bước sóng 25m, 31m và 41m. Biết tốc độ truyền sóng điện tử là 3.108 m/s.
> Lời giải:
• Áp dụng công thức:
- Với λ = 25m thì:
- Với λ = 31m thì:
- Với λ = 41m thì:
Trên đây KhoiA.Vn đã hướng dẫn các em cách giải một số Bài tập Sóng điện từ: Giải bài tập 1, 2, 3, 4, 5, 6 trang 122 SGK Vật lí 12 trong nội dung bài học 22. Hy vọng bài viết giúp các em hiểu rõ hơn. Nếu có câu hỏi hay góp ý các em hãy để lại bình luận dưới bài viết, chúc các em thành công.